Zelfredzaamheid en loslaten: Hoe help je je kind groeien?
Zelfredzaamheid is een essentiële vaardigheid die kinderen helpt om later zelfstandig en vol zelfvertrouwen in het leven te staan. Maar hoe stimuleer je dit als ouder?
Stap 1: Bepaal samen met je opvoedpartner de belangrijkste normen
Wil je je kind bijvoorbeeld meegeven dat opruimen rust, structuur en overzicht biedt, of wil je juist creativiteit laten ontstaan uit geordende chaos? Wil je fouten leren voorkomen, of wil je vergissingen leren oplossen? En wat verstaan jullie precies onder beleefdheidsvormen?
Zodra je meer inzicht hebt in wat voor jou echt belangrijk is, word je je vaak al direct bewuster van de overtuigingen die eraan ten grondslag liggen. Overtuigingen zijn gedachtenpatronen die voor jou zo gewoon zijn dat ze een absolute waarheid lijken. Je kunt je nauwelijks voorstellen dat een ander er anders over denkt. En daar wringt de schoen, want per definitie bestaat er niet één enkele waarheid.
Stap 2: Word je bewust van je eigen overtuigingen
Vaak houden onbewuste overtuigingen ons tegen om onze kinderen los te laten. Welke herken jij bij jezelf?
- Gemak verkiezen boven het leerproces van je kind: “Ik doe het wel even, dan kunnen we snel naar school.”
- Leeftijd boven persoonlijke groei stellen: “Je bent pas vier, dus jij kan dat nog niet.”
- Vooral genieten van één leeftijdsfase: “Ik vind die kleuterleeftijd zo heerlijk!”
- Jezelf als expert van je kind zien: “Ik ken je langer dan vandaag; ik weet wat je wilt.”
Vanuit dergelijke overtuigingen kun je, zonder dat je het doorhebt, je kind kleiner en afhankelijker houden dan je eigenlijk wilt. Door je hiervan bewust te worden, kun je leren om meer ruimte te geven aan de groei van je kind.
Stap 3: Leer vertrouwen op de veerkracht van je kind
Geef je kind de kans om fouten te maken en daarvan te leren. Bescherm niet tegen elke teleurstelling, maar laat het bewust “mis” gaan. Hierdoor ervaart je kind de gevolgen van zijn besluit of actie en leert het hiervan.
Wat betekent dit concreet voor jou als ouder?
- Daag je kind uit om zelf te formuleren wat het denkt, wil of juist niet wil.
- Stimuleer je kind zelfstandig beslissingen te nemen, ook als jij het een onverstandig besluit vindt.
- Stel open vragen en toon oprechte interesse in de gedachten van je kind.
- Houd je kind niet tegen in risicovolle situaties, maar bewaak de veiligheid en geef ruimte om te experimenteren.
- Wees er voor je kind als het misgaat door het op te vangen en te troosten.
- Heb geen medelijden, maar geef ruimte om pijn, teleurstelling of verdriet te ervaren.
Als je op deze manier met je kind omgaat, laat je merken dat je hem of haar serieus neemt, hoe jong ook. Dit vormt de basis voor een veilige, warme verbinding van waaruit je kind kan groeien in zelfredzaamheid en zelfvertrouwen.